fiche pédagogique

Les quatre points de l’apprentissage

1 – Découvrir
Kinnig an destenn war ur folenn vras (ma eo en ur skol) : Tri bann
Bann kentañ ar studiadenn ; eil bann : an destenn ; trede bann : ar geriaoueg
Petra ’zo diaes ?
kentañ evezhiadennoù
santudur
2 - Analyser
1 - Komprenn an destenn ; displegañ ar gerioù diaes
- Kentañ pennad: an trouzioù
- Eil pennad: al livioù
- Trede pennad: al labour
- Pevare pennad: kaerder ar vicher
- Pempvet pennad: ur vicher poanius
- C’hwec’hvet pennad: al labour a-raok pep tra
- Seizhvet pennad: enez ar falc’her
- Eizhvet pennad: dibenn ar vuhez, graet eo pezh a oa d’ober

2 - Lec’hiañ an destenn
- Penn kentañ an XXvet kantved
- Pelec’h...(voir la fiche ressources)

3 - Mareadennañ er bloavezh : Prouennoù

4 - Kemer amzer da adlenn an destenn evit ma c’hallfe pep hini reiñ e santimantoù, intrañ an destenn, he spered.
5 - Studiañ ar yezhadur : implij livioù evit lakaat war wel.
- livañ ar verboù, an anvioù hag an anvioù-goan.(voir la colonne 2 : mise en couleur)
6 - Dizoloiñ framm ar ganaouenn hag ar werzenn.
Ar c’hlotennoù dibenn ha diabarzh. ( voir la colonne 2 : mise en couleur)
7 – Anavezout ar skrivagner (ez) (voir la fiche ressources)

3 – S’approprier
a – Deskiñ an ton : tommañ mat ar vouezh a-raok peogwir e pign an ton uhel, ret eo kanañ kreñv awalc’h ha dreit-holl gant kalz a nerzh en ur zistagañ mat ar gerioù ha pouezañ war lod anezho.
b – Memoriñ an destenn
Deskiñ mat ur werzenn, an eil ha stagañ anezhi diouzhtu eus an hini gentañ ha goude an trede ha derc’hel da vont.
Deskiñ mat ur pennad a-raok stagañ gant an hini goude.
c - Deskiñ ger kentañ ar pennad
d - Kudennoù : n’eus ket dre ret liammoù etre ar werzennoù ha nebeutoc’h c’hoazh etre ar pennadoù. Ret eo diwall da veskañ urzh ar pennadoù.
An distagadur, dav eo distagañ mat.
4 – restituer
Deskiñ kanañ anezhi gant ur c’haner ha un diskaner pe muioc’h
Devant le groupe d’apprenant, devant un public...
Eil bann

Ar falc’herien

Kerkent ha goulou-deiz me ‘glev ar falc’herien,

Ur youc’hadennig seder ‘tiston dre ar maezioù,

Ken ma dregern e pep lec’h kleier an traoniennoù.

Heol nerzhus miz even a zisec’h an traoù vat,

Ar pradoù ‘vel ar mor bras lizet gant an aezhenn,

Lec’h sav dindan an oabl glas ar c’hlazioù melen.

Laouig, ar mevel bras a voulc’h an troc’h kentañ,

Hag ar falc’her didruez a ziskar ar bleunioù

En ur ruzañ a gostez ar foenn e restennoù.

Pegen kaer eo gwelet falc’hedigoù kerne,

Ha pa vez renket leun a loc’h betek triwec’h paotr mat,

O kas gante bep a droc’h a bemzek botezad.

Sellit e-kreiz ar prad, devet gant an heol tomm,

Ar c’hwezhadur a ziverr ‘vel ur c’hlizenn bervet,

Rak ar maout vez gwerzhetker e bro ar vretoned.

Pa vez kalet ar boan an enor a vez bras,

a-raok debriñ hag evañ, lemmit avat paotred,

na glevit ket war an tan trouz ar vioù fritet.

Micher al labourer a zo stenn ha poanius,

Met e spered dibreder evel evnig ar c’hoadoù

A zo diluiz ha seder pell eus frank ar c’hêrioù.

Poaniit a galon vat falc’herien Breizh-Izel,

Ha pa zeui’ taol an ankoù da derriñ ho chadenn,

Heñvel diouzh bleuñv ar pradoù c’hwi a varvo laouen.

Koulmig Arvor

(Filomena Kadoret, 1892-1923)

Trede bann : ar geriaoueg

Ar falc’h → ar falc’her → ar falc’herien
Ar goulou-deiz
Tregerniñ
Ar c’hloc’h → ar c’hleier
Lizet : gwelet vez an aezhenn o sevel, moret eo an aer
Ar c’hlazioù : ar pradeier
Boulc’hañ : kregiñ gant un dra bennak
Ar restennoù
Pemzek botezad : ur muzul kozh
Ur c’hlizenn
Ar maout vez gwerzhet ker
Lemmañ : lakaat ar falc’h da droc’hañ ; frotañ anezhi gant ur maen
Dibreder : preder : soñjal e-barzh traoù ; dibreder ar c’hontrol ne soñjer e netra
Dilui : sklaer e menozioù
Seder : n’eo ket trubuilhet gant mann ebet
Terriñ ho chadenn : chadenn ar vuhez